این خواننده چه اوجی داره - محدودیت‌های حنجره

این نوشته در تاریخ ۲۵ می ۲۰۲۴ تو blanketfort نوشته شده و به اینجا منتقل شده

همیشه یکی از دعواهای بین طرفداران خواننده‌های مختلف با هم سر اینه که کدوم خواننده می‌تونه نت‌های بالاتری رو اجرا کنه و حتی گاهی به این می‌نازن که کی بیشتر بلده داد بزنه. خب ما همه ممکنه عاشق موزیک‌هایی از شجریان، ابی، Mariah Carey، Freddie Mercury، George Michael و خیلیای دیگه از این دست باشیم. همه اینا خواننده‌هایی هستن که قابلیت اجرای نت‌های بسیار بالایی رو دارن. اما آیا واقعا چیزی که اینا رو خواننده بزرگی می‌کنه فقط خوندن (یا به اصطلاح هیت - hit کردن) اون نت‌های بالاس؟ تو این نوشته فرض رو بر این گذاشتم که با مفاهیم ابتدایی نت مثل اسامیشون و جایگاهشون آشنایید، چون توضیح اونا خودش یه پست جداگونه می‌طلبه.

حنجره انسان یه جور سازه، با تمام قابلیت‌ها و محدودیت‌های یه ساز. اگه از ساز‌های الکترونیک صرف نظر کنیم، همه ساز‌ها یه محدوده خاصی از فرکانس‌های صدا رو تولید می‌کنن. به عبارت دیگه نت‌های هر ساز یه محدوده مشخصی داره. مثلا یه پیانوی استاندارد از نت A0 تا C8 (لای اکتاو صفر تا دوی اکتاو ۸) رو تولید می‌کنه. یه فلوت آلتو از C4 تا C7 رو تولید می‌کنه. یه گیتار E3 تا E6 (می اکتاو ۳ تا می اکتاو ۶) و به همین ترتیب همه ساز‌ها محدودیت تولید فرکانس دارن که می‌تونید اینجا این موضوع رو برای ساز‌های ارکسترال چک کنید. در ارتباط با بازه یا گستره (Range) صدا، استفاده از مقیاس فرکانس بسیار دقیق‌تر از نته، اما به دلیل این که تمام منابع تئوری موسیقی معیار رو نت‌های استاندارد (دو/C - ر/D - می/E - فا/F - سل/G - لا/A - سی/B) قرار میدن ما هم همین روش رو پیش می‌گیریم. با در نظر گرفتن این موضوع و محدودیت‌های فیزیکی و آناتومی هر حنجره، بازه صدای انسان (Vocal) به شش دسته کلی تقسیم میشه.

۱. بیس (Bass)

این نوع صدا بم‌ترین نوع صدای حنجره است که از نت E2 تا E4 گسترده میشه با این حال بعضی از خواننده‌های bass می‌تونن از بالا تا F4 یا G4 و از پایین تا C2 هم بازه صداشونو با تمرین گسترش بدن. از خواننده‌های معروف این دسته Leonard Cohen و Sting رو میشه نام برد. ویژگی اصلی این دسته صدا، اجرای نت‌های بم قوی و اجرای نرم‌تر نت‌های میانیه.

۲. باریتون (Baritone)

این نوع صدا رایج‌ترین نوع صدا بین آقایونه که بازه اون از A2 تا A4 گسترده میشه که بعضی از خواننده‌های باریتون می‌تونن از بالا تا C5 و از پایین تا F2 رو با تمرین گسترشش بدن. از خواننده‌های معروف این دسته Elvis Presley و Frank Sinatra رو میشه نام برد. ویژگی اصلی این دسته صدا اجرای نت‌های میانی قوی برای صدای آقایونه و نت‌های بم رو نرم‌تر از بیس اجرا می‌کنن.

۳. تنور (Tenor)

این نوع صدا بالاترین نوع صدای آقایونه که بازه راحتش بین C3 تا C5 گسترده میشه که بعضی از خواننده‌های این دسته می‌تونن از بالا تا E5 و از پایین تا A2 رو با تمرین گسترشش بدن. به خواننده‌هایی که تا E5 رو می‌خونن اصطلاحا CounterTenor یا Contra Tenor هم گفته میشه. از خواننده‌های معروف این دسته Andrea Bocelli و Freddie Mercury رو میشه نام برد. ویژگی اصلی این دسته اجرای نت‌های بالای قوی و توانایی ورود به بازه صدایی خانم‌ها به صورت نرم‌تر با استفاده از تکنیک فالستوئه.

۴. آلتو (Alto)

این نوع صدا بم‌ترین نوع صدای خانم‌هاست که بازه معمولش بین F3 تا F5 گسترده میشه که بعضی از خواننده‌های این دسته از بالا تا A5 و از پایین تا C3 رو با تمرین گسترشش میدن. کسانی که از پایین می‌تونن تا C3 بخونن بهشون Contralto هم گفته میشه که در واقع تو دسته صدای تنور آقایون قرار می‌گیرن. از خواننده‌های معروف این دسته Adele و Norah Jones رو میشه نام برد.

۵. متزو سوپرانو (Mezzo Soprano)

این نوع صدا بازه میانی خانم‌هاست که بین آلتو و سوپرانو قرار می‌گیره و از A3 تا A5 مشخص میشه که بعضی از خواننده‌های این دسته از بالا تا C6 و از پایین تا F3 هم می‌خونن. اما تو اجرای نت‌های پایین نمی‌تونن قدرت صدای آلتو رو داشته باشن و همین‌طور اجرای نت‌های بالاشون به قدرت سوپرانو نیست با این حال نت‌های میانی رو پر قدرت اجرا می‌کنن. از خواننده‌های معروف این دسته Dua Lipa و Sara Bareilles رو میشه نام برد.

۶. سوپرانو (Soprano)

این نوع صدا بالاترین نت‌های خانم‌ها رو اجرا می کنه و بازش از C4 تا C6 گسترده میشه که با تمرین بسیار می‌تونن حتی نت‌های آلتو رو هم در بر بگیرن، یعنی از پایین تا F3 و از بالا هم تا F6 گسترده میشن. از خواننده‌های معروف این دسته Kelly Clarkson و Maria Callas رو میشه نام برد.

این شکل از وبسایت musicnotes.com به طور خلاصه کل این حرفا رو نشون میده.

همون‌طور که متوجه شدید برای هر شش دسته، دو اکتاو (شامل ۱۴ نت اصلی) مشخص شده که اون بازه، بازه اجرای راحت و بدون فشار نت‌ها برای اون دسته‌اس و خواننده‌های هر دسته تو همون بازه بیشترین کنترل و قدرت رو دارن و هم‌پوشانی نت‌های بین دسته‌ها، رو نقاط مرزی اتفاق میافته که برای یه دسته زیادی بالا و برای یه دسته دیگه زیادی پایین به حساب میاد و خوندن اون نت‌های مرزی برای هر دسته به شدت مشکل میشه.

حرف آخر

آیا می‌تونیم بگیم که صدای فلوت از گیتاربیس بهتره؟ آیا می‌تونیم فقط به دلیل این که یه خواننده نت‌های بالاتری رو می‌خونه بگیم، خواننده بهتری از دیگریه؟ با مقایسه خواننده‌های هر دسته می‌فهمیم که به هیچ عنوان نمیشه گفت کدوم بهترن. در نتیجه چیزی که یه خواننده رو خواننده بهتری می‌کنه بازه صداش نیست. کنترل، تکنیک، توانایی انتقال احساس، انتخاب ترانه و موسیقی، مخرج حروف و اصوات و خیلی فاکتور‌های دیگه هستن که تو مقایسه خواننده‌ها از لحاظ کیفی تعیین کننده‌ میشن.