سال‌هاست که ترجمهٔ نرم‌افزارهای آزاد به فارسی با چالش‌های ساختاری مواجه است. علیرغم تلاش‌های صرف‌شده توسط افراد علاقه‌مند، پراکندگی واژگان، عدم هماهنگی در قواعد نوشتاری و گسستگی در فرآیند تصمیم‌گیری، استفاده از نرم‌افزارهای فارسی‌زبان را برای کاربران دشوار کرده است. این آشفتگی نه‌تنها باعث سردرگمی کاربران می‌شود، بلکه انرژی بسیاری از فعالان را در بحث‌های بی‌پایان دربارهٔ واژه‌گزینی، بدون رسیدن به راه‌حلی پایدار هدر داده است. در این سال‌ها، هیچ فرآیند سازمان‌یافته‌ای برای اجماع‌سازی و یکپارچه‌سازی ترجمه‌های فارسی ایجاد نشده است و در عمل، هر پروژهٔ نرم‌افزاری و یا حتی هر مترجمی، به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کند.
این مقاله تلاش می‌کند یک چهارچوب کلی برای ایجاد روندی مشخص برای بهبود وضعیت ترجمهٔ نرم‌افزارهای آزاد را طرح کند.
پیشنهاد شکل‌گیری شورای یکپارچه‌سازی ترجمه
- شورای اجرایی: این شورا، بدنهٔ اصلی طرح و متشکل از افراد فعال در حوزهٔ ترجمهٔ نرم‌افزارهای آزاد است. این شورا مسئولیت هماهنگی راهبردی، مدیریت بحران‌های واژگانی و پیگیری اجرای راه‌حل‌ها را بر عهده خواهد داشت. اعضای شورا باید:
- سابقهٔ عملی در ترجمهٔ نرم‌افزارهای آزاد داشته باشند.
- توسط جامعهٔ فعالان ترجمه برای مدتی مشخص انتخاب شوند.
- تکیه بر نظرات کارشناسی: در مواردی که اختلاف نظر دربارهٔ واژه‌گزینی رخ می‌دهد، شورا موظف است:
- نظرات مترجمان حرفه‌ای (افرادی که تخصص اصلی‌شان ترجمه است) را جمع‌آوری کند.
- تصمیم نهایی را با استنداد به نظر کارشناسی بگیرد.
- این فرآیند را در قالب گزارش‌های عمومی منتشر کند تا شفافیت حفظ شود.
- در مواردی که واژه‌ای جدید و کاملا ناآشنا پیشنهاد شده باشد که جایگزینی دفعی را دشوار سازد، با اتکا به نظرات کارشناسی، روندی برای جایگزینی تدوین شود.
- انتشار و به‌روزرسانی دوره‌ای اسناد: شورا موظف است هر شش ماه یا یک سال گزارش‌هایی منتشر کند که شامل:
- وضعیت فعلی ترجمه‌ها در پروژه‌های کلیدی.
- فهرست واژگان جدید و روند تصمیم‌گیری دربارهٔ آن‌ها.
- چالش‌های پیش‌رو و برنامه‌های آتی.
- سامانهٔ پیشنهاد و گردآوری واژگان: به منظور تسریع و تسهیل مشارکت همگانی در بهبود وضعیت ترجمه‌ها، شورا بایستی فعالیت‌هایی نظیر موارد زیر انجام دهد:
- راهکاری متمرکز برای ثبت پیشنهادات کاربران و مترجمان و همچنین گردآوری واژگان فاقد ترجمه ایجاد کند.
- برگزاری دوره‌ای رویداد به منظور افزایش آگاهی نسبت به چالش‌ها و ظرافت‌های ترجمه
این مقاله، به بهانهٔ نشست ۱۵ دونا به منظور بهبود فرایند ترجمه و به امید گشایش دریچه‌ای به سوی یافتن روشی برای رفع تعارضات در زمینهٔ ترجمه نوشته و منتشر شده است.
Comments
No comments yet. Be the first to react!